bilim

Kütleçekim Nedir? (MinutePhysics) | Video

 

MinutePhysics bu videosunda doğadaki temel kuvvetlerden biri olan kütleçekim kuvvetini kısaca tanıtıyor.

 

İyi seyirler…

 

-oo-

 

Kütleçekimini daha çok eşyaların yere düşmesinden biliriz . Ancak kütleçekimi bundan çok çok daha fazlası demek. Kütleçekimi, kütlesi olan tüm cisimleri etkileyen ve uzun menzile sahip bir çekim kuvvetidir. Dünya’dan uçup gitmemizi engelleyen, Dünya’yı Güneş’in yörüngesinde tutan ve 4.5 milyar yıl önce Güneş’in oluşmasını sağlayan kütleçekimidir.

Kütlesi olan her cisim evrendeki diğer tüm cisimler üzerinde az ya da çok çekim etkisine sahiptir. Yani köpeğiniz, dünya hatta 2.5 milyon ışıkyılı uzaktaki Andromeda galaksisindeki bir karadelik bile sizin üzerinizde bir çekim kuvveti uygular. Elbette siz de onlara.

17.yy’da Isaac Newton kütleçekim kuvvetinin büyüklüğünün, iki nesne arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı olarak değiştiğini keşfetti. Eğer bir cisme eskisinden iki katı uzakta iseniz çekim kuvveti artık öncekinin dörtte biri kadar olacaktır. Ayrıca Newton kütleçekiminin, cismin kütlesi ile doğru orantılı olarak değiştiğini de keşfetti: Cisim ne kadar ağır ise, çekim kuvveti de kadar büyüktür. Bu yüzden Dünya’nın çekim kuvvetini hissederken Ay’ın çekimini hissetmiyoruz. Çünkü Ay, Dünya’dan daha küçük ve bize daha uzak. Ama yine de Ay’ın çekim kuvveti gelgitleri oluşturacak kadar büyüktür.

Az evvel yerçekimi kütlesi olan cisimler arasındaki çekim kuvvetidir dediğimde size pembe bir yalan söyledim. Aslında doğru olan enerjisi olan cisimler. Çünkü çekim kuvveti kütlesi olan cisimlerin yanında foton (ışık parçacığı) gibi kütlesiz ama enerjili
parçacıkları da etkiler. Yani Güneş’in yanında geçen bir fotonun rotası yön değiştirebilir, veya bir karadelik tarafından tamamen çekilebilir.

Şimdi çekim kuvvetini anladık mı?

 

-oOo-