Zamanın Oku Nedir? (MinutePhysics ft. Sean Carroll) | Video

 

Zaman neden hep aynı yöne akar? Zamanın yönünü belirleyen şey nedir? Dahası zamanın yönünü hangi fizik yasalarından biliriz?

MinutePhysics ve Sean Carroll bu videoda işte bu konulara değilerek “zamanın yönü” anlamına gelen “zamanın oku”nun ne olduğunu ve neden kaynaklandığını inceliyor.

 

İyi seyirler…

 

-oo-

 

Zamanın bir yönü olduğu açıktır. Bununla söylemeye çalıştığımız tek şey, geçmişin, birçok faklı yönden gelecekten farklı olduğudur. Geçmişte daha gençtik, gelecekte daha yaşlı olacağız. Geçmişi hatırlıyoruz, ancak geleceği hatırlamıyoruz.

Şaşırtıcı olan ise, geçmiş ve gelecek arasındaki farkın, fizik yasalarının derinlerinde bile olsa hiçbir yerinde bulunmuyor olmasıdır. Aslına bakılırsa zaman, uzayla son derece benzerdir. Uzay elbiseniz içinde uzayda süzülüyorsanız, aşağı, yukarı, sol ve sağ arasında hiçbir fark yoktur.

Benzer şekilde, geçmiş ve gelecek arasında fizik yasalarına içkin hiçbir fark bulunmamaktadır. Şimdi, bu bizim için tamamen bilinmeyen bir durum değil, gerçek dünyada neler olduğunu, sizin yalnızca birbirine çarpan bir, iki parçacıktan meydana gelmediğinizi, bunun yerine çok çok sayıda, karmaşık bir parçacıklar toplamı olduğunuzu ve zamanla daha düzensiz bir hale geldiğinizi biliyoruz: Bu, entropinin arttığını söylemekle aynı şeydir.

İlginç olan şey, geçmiş ve gelecek arasındaki her fark, en nihayetinde etnropinin geçmişte daha düşük olduğu ve artmakta olduğu gerçeğine kadar geriye doğru takip edilebilir. Bu, Termodinamiğin iki yasasıdır: Evren geçmişte düzenliydi; düzensizliği artıyor. Bu şaşırtıcı değildir. Düzensiz olma şekilleri, düzenli olma şekillerinden daha fazladır.

Asıl şaşırtıcı olan şey ise, evrenin başlangıçta düzenli olmuş olmasıdır. 13,7 milyar yıl öncesine, Büyük Patlamaya kadar geri gidersek, evren son derece yüksek bir düzen ile başladığını görürüz. Modern kozmologlar, günümüzde evrenin neden böyle yüksek düzenli bir durum ile, düşük entropi başlamış olabileceğini anlamaya çalışıyor.

Bunu anladığımız zaman, neden zamanın okunun bu şekilde olduğunu ve geçmişten günümüze ve geleceğe bu şekilde uzandığını anlayacağız.

 

-oOo-