matematik

Dört 4 bilmecesi

 
Dört adet 4 bilmecesi, kökleri 1880’li yıllara uzanan bir matematik oyunu. Oyunda, elinizde dört adet 4 bulunuyor. 4’leri kullanarak, ve bunlardan başka rakam kullanmadan, pozitif tam sayıları elde etmeye çalışıyoruz. İşlemlerde toplama (“\(+\)”), çıkarma (“\(-\)”), çarpma (“\(\times\)”) ve bölme’nin (“\(\div\)”) yanında faktöriyel (“\(!\)”), kök (“\(\sqrt{}\)”), üstel ifadeler (“\(4^4 gibi\)”) ve birleştirme (“44 gibi”) kullanabilirsiniz.
 
Bu kurallar sizi “20”lere hatta daha ötesine götürebilir. Ancak bu kadarı sizin için yeterli değilse, kuralları, ondalık (“\(.4\)” gösterimiyle), altfaktöriyel (“\(!n\) örneğin \(!4=9\) gibi”) ve yüzde (“\(\%\)”) gibi çeşitli operatörler ile genişletebilirsiniz.
 
Eğer bu da yeterli gelmezse, aşağıda, tüm pozitif tamsayılar için genel bir çözüm de mevcut.
 

4 ? 4 ? 4 ? 4 = 0


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 1


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 2


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 3


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 4


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 5


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 6


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 7


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 8


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 9


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 10


4 ? 4 ? 4 ? 4 = 11


 
… Ve bu şekilde bir süre daha ilerlemek mümkün. Peki ama bu soruya ait genel bir çözüm mümkün mü?
Aslına bakılırsa mümkün, ve bu nedenle de, genelde kullanılmasına izin verilmeyen bir operatör olan logaritma; şöyle ki:
$$ n = - \sqrt{4} * \text{ln}\left[\left(\text{ln}\underbrace{\sqrt{\sqrt{… \sqrt{4}}}}_\text{n adet}\right) / \text{ln}4\right] / \text{ln}4 $$

Burada, örneğin \(n\) yerine \(1\) yerleştirelim. Bu durumda:

$$\eqalign{
& - \sqrt 4 *\ln\left[ {\left( {\ln \sqrt 4 /\ln 4} \right)} \right]/\ln 4 \cr
& = - 2*\ln\left[ {{1 \over 2}*\ln 4/\ln 4} \right]/\ln 4 \cr
& = - 2*\ln\left[ {{1 \over 2}} \right]/\ln 4 \cr
& = {{ - 2*( - 1)*\ln2} \over {2*\ln 2}} \cr
& = {{2*\ln2} \over {2*\ln 2}} \cr
& = 1 \cr} $$

Ve benzer şekilde, tüm pozitif tam sayıları elde etmek mümkün. Bu nedenle, kurallar içerisinde genelde kullanılmasına izin verilmiyor. Ancak siz tabii ki arkadaşınızla iddiaya girip, farkına varana kadar kendisini bir süre ütebilirsiniz.
 
Kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/Four_fours
http://mathforum.org/ruth/four4s.puzzle.html