haber

Yeni bir ilaç farelerde yaşlanmayı kısmen engelledi

Farelerde, yaşlı hücrelerin vücuttan atılmasının fareyi gençleştirdiği ve ilacın belki yaşlanmayı kısmen önleyebileceği açıklandı.

 

Hollanda’da bulunan Erasmus Üniversitesi Tıp Merkezi‘nde görev yapmakta olan Peter de Keizer ve ekibi, Cell dergisinde yayımladıkları makalede, dört yıllık bir araştırmanın sonunda vücutta oluşan yaşlı hücrelerin, kendilerini yok etmesi ve vücuttan atılmaları ile farelerin bazı organlarının iyileştiğini, dökülen tüylerinin yeniden çıktığını ve tedavi uygulanmayan farelere göre iki kat fazla koşabildiklerinin gözlemlendiğini açıkladı.

Araştırmanın üzerine kurulu olduğu prensipler şu şekilde açıklanıyor: Canlı vücudundaki hücreler yaşlandıkça, DNA’da hasarlar belirmeye başlıyor. Bu hasarlar, bir süre sonra, DNA’nın artık onarılmasının mümkün olmadığı bir noktaya geliyor. Bu noktada üç ihtimal bulunuyor: Ya hücre ölüyor, ya kanserli bir hücreye dönüşüyor veya senesans [yaşlılık] adı verilen bir duruma giriyor. Senesans durumunda hücre artık bölünmüyor, ancak kendisi varlığını sürdürüyor.

Önceden senesans durumuna giren hücrelerin, vücutta herhangi bir etkisi olmadığı düşünülüyordu. Ancak yeni çalışma gösteriyor ki, salgıladıkları bazı moleküller nedeniyle kendi çevrelerindeki hücrelerde iltihaplanmaya ve yaşlanmaya neden oluyorlar. Keizer ve ekibi, yalnızca senesans durumuna giren hücreleri hedefleyen ve bu hücrelerin kendilerini öldürmelerine neden olan ve bu sırada sağlıklı hücreler üzerinde etkisi bulunmayan bir tür peptit molekülü keşfettiler.

Bu molekül, senesans durumuna giren hücrelerde bulunan ve bu hücrelerin ölmesini önleyen FOXO4 adlı bir proteini hedefliyor. Ekip, FOXO4‘ün, p53 adındaki bir diğer proteini, hücrelerin kendini yok etmesini önleyecek şekilde etkilediğini belirtiyor. FOXO4’ün, p53 ile iletişime geçmesi engellenerek, hücrenin “intihar etmesi” sağlanıyor.

Keizer, “bu protein yalnızca senesans durumuna girmiş hücrelerde ölüme neden oluyor,” diyor. “Tedaviyi farelerde 10 ay boyunca, haftada 3 defa peptit vererek uyguladık ve herhangi bir yan etki ile karşılaşmadık. FOXO4, senesans durumuna girmemiş hücrelerde nadiren bulunuyor, bu nedenle peptit yalnızca FOXO4-p53 etkileşiminin bulunduğu hücreler üzerinde etkisini gösteriyor.”

Fareler üzerindeki başarılı denemelerden sonra ekip insan deneklere geçmeyi planlıyor. Ekibin elde ettikleri sonuçlar etkileyici olmasına rağmen, insanlar üzerinde benzer etkiler gösterip göstermeyeceği bilinmediği için bu konuda bir yargıya varmak için erken olduğu belirtiliyor.

 

Kaynaklar: IFLScience, Cell