Karanlık Madde Nedir? (MinutePhysics) | Video
MinutePhysics bu videosunda kısaca neden karanlık madde gibi bir kavrama ihtiyaç duyduğumuzu ve varlığını nasıl bildiğimizi açıklıyor.
İyi seyirler…
-oo-
Hiç göremediğiniz ama etrafınızı bütünüyle saran bir şey olabileceğini düşündünüz mü? Aslında var: Ona, “karanlık madde” diyoruz.
Karanlık madde uzay boyunca yayılır, Samanyolu ve diğer galaksileri de çevreler. Karanlık madde görülebilen maddeden 4 kat daha fazladır ama onu doğrudan görme ve inceleme fırsatımız henüz yoktur.
Peki ya var olduğunu nereden biliyoruz?
Cevap kütle çekimi. Galaksiler etrafında yıldızların dolandığı atlı karınca gibidir. Kayıp gitmemek için her yıldız sıkıca tutunmak zorunda. İşte bu noktada kütle çekimi devreye giriyor, yoksa yıldızlar uzayın derinliklerine uçarlardı.
Ancak galaksiler ve yıldızlar arasında olan çekim yıldızların uçup gitmemesi için yetersiz kalıyor. O zaman yıldızları orada tutan kuvvet ne olabilir?
Sanki görünmez bir ip onları bir arada tutuyor. Fizikçilere göre o ip göremediğimiz bir maddenin çekimi. İşte bu maddeye karanlık madde diyoruz.
Peki uzak galaksilerdeki yıldızların hızlarını nasıl biliyoruz?
Doppler Efekti ile! Bu yüzden polis arabaları uzaklaşırken siren sesi kısılır. Aynı olay ışık için de geçerli. Bu özellik sayesinde radarlar hızımızı tespit eder ve gökbilimcilerde galaksilerin dönüşlerini inceleyebilirler. Yani bizler, görebildiğimiz şeyleri göremediğimiz şeyleri anlamak için kullanabiliriz.
-oOo-