Asimov’dan bir ışınlanma öyküsü: Çok Güzel Bir Gün

 

◄ Bir önceki bölüm	Bir sonraki bölüm ►

 

II

Bayan Elizabeth Robbins, endişeliydi. Küçük Dick Hanshaw her zaman iyi bir öğrenci olmuştu. Onu bu şekilde şikâyet etmekten hoşlanmıyordu. Ama yine de, kendi kendine, davranışlarının oldukça garip olduğunu söyledi. Ve bunu annesiyle konuşacaktı; müdürle değil.

Sabahki serbest çalışma saati sırasında, öğrencilerden birini sınıftan sorumlu olarak görevlendirerek vizifona gitti. Bağlantıyı kurdu ve kendisini Bayan Hanshaw’ın güzel ve bir şekilde oldukça güçlü görünen yüzüne bakarken buldu.

Bayan Robbins biraz bocaladı ancak artık vazgeçmek için geçti. Ümitsizliğe kapılarak “Bayan Hanshaw, ben Bayan Robbins,” dedi; sesi sona doğru incelmişti.

Bayan Hanshaw boş bir şekilde baktı, sonra “Richard’ın öğretmeni mi?” dedi. Onun da sonuna doğru sesi incelmişti.

“Evet. Sizi aramamın sebebi, Bayan Hanshaw,” dedi Bayan Robbins doğrudan konuya girerek, “Dick’in bu sabah okula oldukça geciktiğini söylemek içindi.”

“Öyle mi? Ama olamaz. Evden çıktığını gördüm.”

Bayan Robbins şaşırmıştı. “Yani, Kapı’dan geçtiğini gördünüz mü?” diye sordu.

Bayan Hanshaw hızlıca, “Şey, hayır. Kapı’mız arızalanmıştı. Onu komşularımızdan birine gönderdim; o kapıyı kullandı.”

“Emin misiniz?”

“Tabii ki eminim. Size neden yalan söyleyeyim?”

“Hayır, hayır, Bayan Hanshaw. Kesinlikle onu kastetmedim. Demek istedim ki, komşunuzun evini bulabildiğine emin misiniz? Kaybolmuş olabilir.”

“Çok saçma. Gayet düzgün haritalarımız var; eminim Richard A-3 Bölgesi’ndeki bütün evlerin yerini biliyordur.” Sonra kendisinden beklenenin farkında olan birinin sessiz gururuyla, “Bilmesi gerektiğinden değil tabii ki,” diye ekledi. “Gerekli olan tek şey ko-ordlar.”

Kapı kullanımı konusunda her zaman katı bir tasarruf içerisinde olmak zorunda olan (enerji maliyetleri nedeniyle) bir ailede yetişmiş ve bu nedenle de oldukça ileriki bir yaşa kadar tüm işlerini yürüyerek halletmek zorunda kalmış biri olarak Bayan Robbins bu gururdan gücenmiş hissetti. Oldukça net bir şekilde “Evet, korkarım ki, Bayan Hanshaw, Dick komşunuzun kapısını kullanmamış. Okula bir saatten fazla gecikti ve koruyucularının halinden arazide yürümüş olduğu belliydi. Çamura bulanmışlardı.”

“Çamura mı?” Bayan Hanshaw kelimeyi tekrar vurgulamıştı. “O ne dedi peki? Bahane olarak ne söyledi?”

Bayan Robbins, karşısındaki kadının bozulmasından memnuniyet hissetmesine engel olamadı. “Bir şey söylemedi,” dedi. “Açıkçası, Bayan Hanshaw, biraz rahatsız gibi görünüyor. Sizi bu yüzden aradım. Belki onu bir doktora götürebilirsiniz.”

“Ateşi mi var?” Annesinin sesi iyice tizleşmişti.

“A, hayır. Fiziksel olarak hasta demek istemedim. Sadece davranışları ve bakışları…” Bir an tereddüt etti ve olabileceği kadar nazik bir şekilde, “Düşündüm ki belki de bir psişik cihaz tarafından olağan bir taramaya—”

Cümlesini bitiremedi. Bayan Hanshaw, çok soğuk ve yetiştirilme şeklinin müsaade edeceği kadar homurdanmaya denebilecek bir hale yaklaşabileceği kadarıyla, “Richard’ın nevrotik olduğunu mu ima ediyorsunuz?” dedi.

“A, hayır, Bayan Hanshaw, ancak—”

“Kesinlikle öyle gibi geldi. Düşünceye bakın! Sağlığı şimdiye kadar hep gayet yerindeydi. Eve döndüğünde bunu onunla konuşacağım. Eminim bana tamamen akla yatkın bir açıklama yapacaktır.”

Bağlantı aniden koptu ve Bayan Robbins incinmiş ve aptal yerine konmuş gibi hissetti. En nihayetinde yalnızca yardım etmeye, öğrencilerine karşı hissettiği sorumluluğu yerine getirmeye çalışmıştı.

Duvar saatinin metal yüzüne bir göz atarak aceleyle sınıfa döndü. Serbest çalışma bitmek üzereydi. Sırada İngilizce kompozisyon vardı.

Fakat aklı tam olarak İngilizce kompozisyonlarda değildi. Otomatik bir şekilde, çocuklardan kendi yazdıklarından parçalar okumalarını istedi. Ve arada, öğrencilerine İngilizce’yi nasıl okumak gerektiğini göstermek için, içlerinden bazılarını küçük seslendiriciden geçirdi.

Seslendiricinin mekanik sesinden her zamanki gibi mükemmellik damlıyordu; ancak aynı zamanda her zamanki gibi herhangi bir karakterden kesinlikle yoksundu. Bazen, öğrencilere tamamen bireyselliğinden sıyrılmış ve sadece kitlesel-ortalama bir aksan ve tonlamadan ibaret bir konuşma şeklini öğretmelerinin yerinde olup olmadığını düşünürdü.

Bugün, diğer taraftan, bunu düşünmedi. Richard Hanshaw’ı izliyordu. Yerinde sessizce oturuyordu ve etrafında olanlara açıkça ilgisizdi. Kendi düşüncelerinde kaybolmuştu; kesinlikle her zaman olduğu gibi değildi. Bu sabah sıradışı bir şey yaşamış olduğu belliydi ve gerçekten annesini aramış olmakta haklıydı; belki yalnızca tarama cihazı hakkındaki yorumu hariç. Yine de bugünlerde oldukça olağandı. Her türden insan bu cihazlar tarafından taranıyordu. Bu duruma bağlı bir utanç söz konusu değildi; ya da en azından olmamalıydı.

Son olarak Richard’a seslendi. Tepki verip ayağa kalması için iki defa seslenmesi gerekmişti.

Vermiş olduğu konu şuydu: “Eğer antik bir ulaşım aracı ile yolculuk edecek olsanız, hangisini seçerdiniz ve neden?” Bayan Robbins bu konuyu her dönem bir kere vermeye gayret ederdi. İyi bir konuydu çünkü bir tarih hissi içeriyordu. Gençleri, geçmiş çağlardaki insanların yaşayışları hakkında düşünmeye yönlendiriyordu.

Richard Harshaw alçak sesle okurken onu dinledi.

“Eğer antik araçlardan birini seçmem gerekseydi”, dedi, araç kelimesindeki “ç”yi, “ş” gibi seslendirerek, “stratojet’i seçerdim. Eski araçların hepsi gibi bu da iyice yavaş, ama en azından temiz. Stratosferde gittiğinden, tamamen kapalı olmak zorunda olduğu için hastalık kapmanız olasılık değil. Eğer geceyse, yıldızları planetaryumda olduğu kadar iyi görebilirsiniz. Aşağı bakarsanız, dünyayı haritaymış gibi görürsünüz veya belki de bulutları görürsünüz—” birkaç yüz kelime boyunca daha devam etti.

Bitirince yüksek bir sesle, “‘Araç’ şeklinde, ‘Ç’ ile söylemen gerekiyor Richard. ‘Ş’ yok. Vurgu, ikinci hecede. Ve, ‘iyice yavaş’ veya ‘olasılık değil’ dememen gerekiyor. Bunların yerine ne diyebiliriz çocuklar?”

Çocuklar küçük bir koro halinde yanıt verdiler ve devam etti, “Evet, doğru. Şimdi, kim bana önadla belirteç arasındaki farkı söyleyecek?”

Ve bu şekilde devam etti. Öğle yemeği vakti geçti. Bazı öğrenciler yemek için kaldılar, bazıları ise evlerine gittiler. Richard kaldı. Bayan Robbins bunu fark etmişti, çünkü genelde kalmazdı.

Öğleden sonra da geçti; ve sonra da çıkış zili ve yirmi beş kız ve erkeğin ayağa kalkıp, eşyalarını toplama ve yavaşça sıraya girme sesleri başladı.

Bayan Robbins ellerini çırparak, “Hızlı hızlı, çocuklar. Gel Zelda, yerini al.”

“Şerit delicimi düşürdüm Bayan Robbins,” dedi kız tiz bir sesle, savunmaya geçerek.

“Tamam, al hadi, al. Hadi çocuklar, canlı canlı.”

Duvarın bir bölümünü bir girintiye doğru kaydıran düğmeye bastı ve büyük bir Kapı’nın boş gri yüzü ortaya çıktı. Bu ara sıra öğrencilerin öğle yemeği için eve gitmekte kullandığı türden bir Kapı değildi, daha ziyade kendilerininki gibi iyi durumdaki bir özel okulun sahip olmaktan gurur duyduğu daha gelişmiş bir modeldi. İki kat genişliğinin yanında, otomatik aralıklarla bir dizi değişik ko-ordinata ayarlanmasını sağlayan, etkileyici bir “otomatik seri bulucu” özelliğine de sahipti.

Her yarıyılın başında, Bayan Robbins’in cihazı yeni sınıfın ko-ordinatlarına ayarlamak için teknisyenle birlikte yarım gün uğraşması gerekiyordu. Ancak, Tanrıya şükür, dönemin geri kalanı boyunca bir daha nadiren ilgilenmek gerekiyordu.

Sınıf alfabetik olarak sıraya girdi; önce kızlar, sonra oğlanlar. Kapı, kadifemsi siyahlığına büründü ve Hester Adams, el salladıktan sonra içine doğru yürüdü. “Güle-e-e—”

Neredeyse her zaman olduğu gibi ‘güle güle’ ortasında kesilmişti.

Kapı tekrar griye döndü, sonra tekrar siyah oldu ve Theresa Cantrochi içine doğru yürüdü. Gri, siyah, Zelda Charlowicz. Gri, siyah, Patirica Coombs. Gri siyah, Sara May Evans.

Kapı her birini teker teker yutup, her birini kendi evine yerleştirirken, sıra kısalıyordu. Elbette, zaman zaman annelerden biri Kapı’yı doğru zamanda gelenleri kabul edecek şekilde ayarlamayı unuturdu ve okul Kapı’sı gri kalırdı. Kapı, bir dakika boyunca bekledikten sonra, otomatik olarak bir sonraki numaraya geçerdi ve o sırada sırası gelmiş olan öğrenci, en sona geçmek zorunda kalırdı. Unutkan ebeveyne açılacak bir vizifon işleri yoluna sokardı. Bu durum, tecrübe eden öğrenciler için, özellikle de kendisi yokken evdekilerin onu düşünmediği hissine kapılan görece hassas öğrenciler için her zaman kötü bir deneyim olurdu. Miss Robbins, ebeveynler kendisi ziyaret ettiklerinde buna mutlaka dikkat çekerdi, ancak yine de her dönem birkaç defa yaşanırdı.

Kızların hepsi geçmişti. John Abramowitz geçti, sonra da Edwin Byrne—

Tabii ki, bir diğer ve daha sık yaşanan bir dert ise, sırayı bozan kız veya oğlanlardan biriydi. Öğretmen ne kadar dikkatli izlerse izlesin mutlaka yaşanırdı, özellikle dönemin başında henüz sıraya aşina değillerken.

Bu olduğu zaman, en az yarım düzine çocuk yanlış eve giderdi ve geri dönüp tekrar gönderilmeleri gerekirdi. Düzeltmek her zaman birkaç dakika alırdı ve ebeveynler istisnasız rahatsız olurdu.

Bayan Robbins aniden sıranın ilerlemiyor olduğunu fark etti. Sıranın başındaki çocuğa sertçe seslendi.

“Geçebilirsin Samuel. Neden bekliyorsun?”

Samuel Jones ilgisiz bir yüz ifadesiyle dönerek, “Benim numaram değil, Bayan Robbins,” dedi.

“Kiminki, peki?” Sabırsızca sırada bekleyen beş çocuğa göz attı. Sırayı kim bozmuştu?

“Dick Hanshaw’ın, Bayan Robbins.”

“O nerede?”

Başka bir çocuk, tüm çocukların büyüklere arkadaşlarını şikâyet ederken takındığı rahatsız edici tepeden bakan bir tavır takınarak cevapladı, “Yangın çıkışından çıktı, Bayan Robbins.”

“Ne?”

Sınıf kapısı başka bir numaraya geçti ve Samuel Robbins içeri adım attı. Teker teker, geri kalanlar da geçti.

Miss Robbins sınıfta yalnız kalmıştı. Yangın kapısına gitti. Elle kullanılan küçük bir geçitti ve sınıfın düzenli yapısını bozmaması için eğri bir duvarın arkasına gizlenmişti.

Biraz araladı. Yangın sırasında binadan kaçmak için, tüm kamu binalarında bulunan modern otomatik yangın söndürme sistemlerini hesaba katmayan çağdışı kanunlar nedeniyle bulunması gerekiyordu. Dışarıda, bir şey yoktu –dışarısı hariç. Güneş ışığı sertçe parlıyordu ve tozlu bir rüzgâr vardı.

Bayan Robbins, kapıyı kapattı. Bayan Hanshaw’ı aramış olduğu için mutluydu. Richard ile ilgili bir sorun olduğu iyice ortaya çıkmıştı. Tekrar aramamak için kendini tuttu.

 

ooo

 

◄ Bir önceki bölüm	Bir sonraki bölüm ►